به گزارش قدس خراسان، گردشگری سلامت که برای آن از عناوینی مانند «توریسم درمانی» و «توریسم سلامت» هم استفاده می‌شود، تعاریف گوناگونی دارد؛ اما سازمان جهانی گردشگری (دبلیوتی‌اُ) به طور خاص، گردشگری سلامت را استفاده از خدماتی می‌داند که به بهبود یا افزایش سلامت و افزایش روحیه فرد (با استفاده از آب‌های معدنی، آب و هوا یا مداخلات پزشکی) منجر می‌شود که سکونت وی در مکانی خارج از محل زندگی اوست و معمولاً بیش از ۲۴ ساعت به طول می‌انجامد.

موهبت الهی وجود بارگاه ملکوتی امام رضا(ع)، تعداد ۶۰بیمارستان مجهز، وجود بیش از ۵۲ درصد مراکز اقامتی ایران در مشهد و بیش از ۶ هزار پزشک فعال، حکایت از ظرفیت بالای کلانشهر مشهد برای جذب گردشگران سلامت دارد.

به سراغ مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد رفتیم تا بدانیم تاکنون چقدر از این ظرفیت بالای درمانی برای جذب بیماران کشورهای دیگر استفاده شده است.

خدمات درمانی به ۶۲ هزار و ۵۰۰ بیمار خارجی

داود خوش‌شکن گفت: سال گذشته ۶۲ هزار و ۵۰۰ بیمار خارجی در مشهد خدمات درمانی دریافت کردند. این عدد در ۱۰ سال اخیر بی‌سابقه بوده؛ چون در سال ۹۸ که ما بیشترین گردشگران سلامت را در مشهد داشتیم، این تعداد ۲۵هزار نفر بود.

وی البته به اغتشاشات سال گذشته هم اشاره و عنوان کرد: این موضوع تأثیر منفی زیادی در تعداد گردشگران سلامت در سه ماهه سوم سال گذشته داشت که اگر رخ نمی‌داد افراد بیشتری از کشورهای دیگر برای دریافت خدمات درمانی به مشهد مراجعه می‌کردند.

صدرنشینی مشهد در تعداد مراکز درمانی گردشگران سلامت

مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه این دانشگاه با هماهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای مراکز درمانی در راستای ارائه خدمات به گردشگران سلامت مجوز صادر می‌کند، افزود: در حال حاضر مشهد با ۳۸ مرکز درمانی مجوزدار(اعم از بیمارستان، مرکز جراحی محدود، کلینیک و درمانگاه تخصصی) برای گردشگران سلامت، رتبه یک کشور را دارد.

به گفته خوش‌شکن، در حال حاضر ۱۲۷ شرکت گردشگری سلامت در استان خراسان رضوی مجوز فعالیت دارند که بیشترین تعداد بین استان‌های کشور است.

وی با بیان اینکه سال ۱۴۰۱ در مراکز درمانی مشهد به اتباع ۸۱ کشور جهان خدمات درمانی ارائه شده است، گفت: بیشترین گردشگران سلامت در مشهد به ترتیب متعلق به کشورهای افغانستان، عراق، بحرین، تاجیکستان، ترکمنستان، عربستان سعودی و ازبکستان است.

مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد یادآور شد: البته برخی از اتباع کشورهای دیگر که برای سفر به مشهد آمده بودند و دچار بیماری شدند هم خدمات درمانی دریافت کردند و در واقع به صورت انتخابی برای درمان به این شهر سفر نکردند.

جراحی‌های زیبایی؛ مهم‌ترین علت مراجعه گردشگران سلامت به مشهد 

خوش‌شکن افزود: پنج علت نخست مراجعه گردشگران سلامت به شهر مشهد به ترتیب جراحی‌های زیبایی، جراحی چشم، بیماری‌های قلب و عروق، ارتوپدی و زنان، زایمان و نازایی است.

وی  یادآور شد: با توجه به اینکه برای درمان گردشگران سلامت یارانه تعلق نمی‌گیرد و تعرفه‌ها آزاد محاسبه می‌شود، گردشگری سلامت ارزآوری خیلی خوبی دارد. 

مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با تأکید بر اهمیت توریسم سلامت در اقتصاد اظهار کرد: تا پیش از سال ۲۰۲۳، گردشگری سلامت رتبه سوم گردش مالی دنیا را داشت؛ اما از سال ۲۰۲۳ این مقوله رتبه نخست را به خود اختصاص داده است.

برنامه‌ریزی برای جذب ۱۱۵ هزار گردشگر سلامت به مشهد 

خوش‌شکن در خصوص برنامه این دانشگاه برای جذب بیشتر گردشگران سلامت به شهر مشهد گفت: از ابتدای دولت سیزدهم یک برنامه راهبردی برای افزایش جذب گردشگران سلامت نوشتیم که بر اساس آن باید هر سال تعداد گردشگران سلامت نسبت به سال قبل ۵۰ هزار نفر افزایش یابد.

وی ادامه داد: افقی که برای سال ۱۴۰۱ تعیین کرده بودیم ۶۵هزار نفر بود و بر این اساس تا پایان سال ۱۴۰۲ باید در مجموع ۱۱۵ هزار گردشگر سلامت برای دریافت خدمات درمانی به شهر مشهد مراجعه کنند.

فعالیت ۷ هزار دلال سلامت در مشهد 

مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد، افزایش پروازهای رفت و برگشت به کشورهای هدف را یکی از اقدامات مؤثر برای افزایش گردشگران سلامت در مشهد عنوان کرد و گفت: اقدام بعدی، شناسایی نیازهای درمانی کشورهای هدف است که باید بر آن اساس با آن‌ها قراردادهایی در خصوص درمان بیمارانشان منعقد کنیم.

خوش‌شکن بیان کرد: یکی از چالش‌ها و آسیب‌های جدی که تأثیر منفی زیادی روی تعداد گردشگران سلامت دارد، وجود واسطه‌ها و دلال‌هاست و چون برای ساماندهی آن‌ها دستورالعمل کشوری وجود ندارد، از طرف وزارت بهداشت به دانشگاه علوم پزشکی مشهد تفویض اختیار شده تا برای حل این مشکل در سراسر کشور، برنامه بنویسیم.

وی با بیان اینکه آمار رسمی از تعداد این دلالان و واسطه‌ها در مشهد نداریم، متذکر شد: اما آمارهای غیررسمی، تعداد آن‌ها را بین ۶ هزار تا ۷ هزار نفر تخمین می‌زند.

مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ادامه بیان کرد: یکی دیگر از آسیب‌هایی که موجب می‌شود در حد ظرفیت و امکانات خوبی که در مشهد وجود دارد، گردشگر سلامت نداشته باشیم، نقطه ضعف در معرفی درست ظرفیت‌ها برای کشورهای هدف است.

خوش‌شکن خاطرنشان کرد: بنابراین برای حل این مشکل، رسانه غالب هر کدام از این کشورها را شناسایی کردیم تا از آن طریق به معرفی ظرفیت‌های درمانی برای مردم این کشورها بپردازیم.

میانگین سالانه ۲۰ هزار گردشگر سلامت در مشهد

گفتنی است؛ بر اساس آمار رسمی ثبت شده در سامانه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در ۱۰ سال منتهی به ۱۴۰۱، به طور میانگین سالانه حدود ۲۰ هزار گردشگر سلامت از خدمات درمانی بستری و سرپایی در مشهد بهره‌مند شده‌اند که البته با توجه به ظرفیت‌های بالای این شهر عدد ناچیزی است؛ از تحریم‌های ظالمانه غرب و سیستم بانکی بین‌المللی که بگذریم، بر اساس نظر کارشناسان و فعالان گردشگری سلامت، همکاری نکردن مؤثر بخش دولتی متولی و خنثی کردن تلاش‌های یکدیگر و عدم هم‌افزایی، بخش خصوصی غیرحرفه‌ای و آموزش کم و ضعیف، دلالی‌های سازمان‌یافته و کوچک در بخش دولتی و خصوصی، نبود حمایت مؤثر و توجه و نگاه صحیح به بخش خصوصی از جمله چالش‌های این حوزه است که امید می‌رود با برنامه‌ریزی درست و اصولی، شاهد رفع آن و رونق گردشگری سلامت در شهر حضرت علی بن موسی الرضا(ع) باشیم.

خبرنگار: معصـومـه مــؤمـنیان